Rehabilitacja pooperacyjna – czy jest ważna i kiedy zacząć?
Prawidłowo przeprowadzony zabieg operacyjny to tylko połowa sukcesu. Kolejne (niemniej istotne!) 50% decydujące o powrocie pacjenta do pełni sprawności to rehabilitacja pooperacyjna. Proces takiej rehabilitacji powinien być szczegółowo zaplanowany i prowadzony przez fizjoterapeutę.
Rehabilitacja pooperacyjna – czy naprawdę jest tak istotna?
Każdy zabieg operacyjny (nawet ten niezbędny!) jest dla organizmu swego rodzaju stresem i ingerencją w jego fizjologiczne środowisko. Reakcjami jakie możemy zaobserwować bezpośrednio po zabiegu jest ból, duży obrzęk, napięcie tkanek, ograniczenie ruchomości oraz osłabienie siły mięśniowej. Wszystkie te reakcje – pomimo, że są fizjologiczne – będą niekorzystanie wpływać na zachodzący proces regeneracji. Rehabilitacja pooperacyjna będzie miała na celu ten proces przyspieszyć.
Zgodnie z definicją rehabilitacja pooperacyjna jest szeregiem działań mających na celu jak najszybszy powrót pacjenta do pełni sprawności. Pominięcie procesu rehabilitacji po zabiegu operacyjnym będzie więc skutkować szeregiem niekorzystnych zmian w układzie ruchu, które znacznie wydłużą lub uniemożliwią powrót do aktywności pacjenta.
Kiedy rozpocząć rehabilitację pooperacyjną?
Pacjenci czekający na zabieg operacyjny lub tacy, którzy właśnie go przeszli często zastanawiają się kiedy nadejdzie najlepszy moment na rozpoczęcie rehabilitacji. Po zdjęciu szwów? Po pierwszej wizycie kontrolnej u lekarza? Po miesiącu? Dwóch? Po tym, jak operowana okolica przestanie boleć?
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: JAK NAJSZYBCIEJ! Proces rehabilitacji pooperacyjnej powinien rozpocząć się już w pierwszej dobie po zabiegu. Fizjoterapeuta pracujący na oddziale powinien pokazać pacjentowi jak np. chodzić o kulach, jak poradzić sobie z prostymi czynnościami typu wejście/zejście z łóżka. Pacjent powinien również otrzymać instrukcję z kilkoma prostymi ćwiczeniami, które już należy wykonywać (głównie napięcia poszczególnych mięśni i ćwiczenia przeciwzakrzepowe).
Rehabilitacja pooperacyjna w gabinecie fizjoterapii
Gdy pacjent wychodzi ze szpitala to właśnie w tym momencie powinien trafić do gabinetu fizjoterapeutycznego. Pracę z moimi pacjentami rozpoczynam 3-4 dni po zabiegu. Pierwsza wizyta w dużej mierze opiera się na edukacji – co można robić, czego nie, jakich ruchów unikać, jak chodzić po schodach. Poruszamy wszystkie najistotniejsze elementy życia codziennego i powoli zaczynamy pracę nad powrotem do pełni sprawności.
Elementami nad którymi pracujemy w pierwszej kolejności są:
- przywrócenie prawidłowego zakresu ruchu,
- zmniejszenie występującego obrzęku i bólu,
- wzmacnianie mięśni,
- przygotowanie do obciążania/obciążanie operowanej kończyny,
- rozluźnianie napiętych tkanek.
W późniejszym etapie procesu rehabilitacji dodatkowo skupiamy się na:
- mobilizacji blizny i tkanek dookoła niej,
- pracy nad propriocepcją (czuciem głębokim),
- koordynacją, kontrolą kończyny w ćwiczeniach/ruchach dynamicznych.
W trakcie wizyty przepracowujemy z pacjentem kilka tych składowych. Ważne jest jednak, żeby podejść do problemu całościowo, a nie skupiać się tylko na jednym elemencie. Ponadto cały proces rehabilitacji pooperacyjnej powinien być dostosowany do możliwości, wieku oraz oczekiwań pacjenta.
WAŻNE! To rodzaj przeprowadzonego zabiegu decyduje o tym, jak powinien wyglądać proces rehabilitacji (inaczej wygląda on np. po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego, a inaczej po szyciu łąkotki). Dlatego właśnie tak istotne jest, aby proces ten był przeprowadzany pod czujnym okiem wykwalifikowanego fizjoterapeuty.
Jeśli szukasz odpowiedniego fizjoterapeuty, który zajmie się rehabilitacją pooperacyjną, zapoznaj się z moją ofertą zabiegów rehabilitacyjnych i odezwij się do mnie!